Lokale heffingen
ALGEMEEN
Deze paragraaf bevat de plannen voor diverse gemeentelijke belastingen en heffingen. De gemeentelijke belastingen en heffingen maken voor ongeveer 1/5 deel onderdeel uit van de totale gemeentelijke inkomsten.
Bij gemeentelijke belastingen wordt onderscheid gemaakt tussen:
- belastingen, zoals de onroerende-zaakbelastingen (OZB) en de toeristenbelasting: de opbrengst is bestemd voor de algemene middelen;
- bestemmingsheffingen, onder andere afvalstoffenheffing, rioolheffing en leges: worden gebruikt om de kosten van de dienstverlening of voorziening te dekken.
BELEIDSUITGANGSPUNTEN EN ONTWIKKELINGEN
In de kaderbrief 2017 is als uitgangspunt opgenomen dat de belastingen en heffingen voor inwoners en ondernemers stijgen in 2017 met 1% . Het tarief voor de onroerende-zaakbelastingen stijgt met 1,5% in 2017. Voor het rioolheffing en de afvalstoffenheffing gaan we uit van 100% kostendekking.
Vanaf 2017 is het nieuwe Besluit begroting en verantwoording van kracht. Hierin staat dat de paragraaf lokale heffingen inzicht moet geven in de kostentoerekening en kostendekking van de leges en heffingen. Het gaat dan om leges en heffingen waarbij sprake is van het verhalen van kosten. In onderstaande tabel wordt dit inzicht gegeven:
Soort heffing/ | Taakveld | Directe toereke- | Indirecte toerekening- | Totale lasten | Totale opbrengsten | Totale opbrengsten | % kosten-dekking |
leges | ningen | en vanuit taakveld | -/- totale lasten | ||||
0.4 | |||||||
1. Leges Algemene dienstverlening | |||||||
Leges burgelijke stand | 0.2 | 20.635 | 7.638 | 28.273 | 35.197 | 6.924 | 124,5% |
Leges reisdocumenten | 0.2 | 266.955 | 73.356 | 340.311 | 376.738 | 36.427 | 110,7% |
Leges rijbewijzen | 0.2 | 79.540 | 37.601 | 117.141 | 134.564 | 17.423 | 114,9% |
Leges verstrekkingen GBA | 0.2 | 57.307 | 8.851 | 66.158 | 4.386 | -61.772 | 6,6% |
Leges overige publiekszaken | 0.2 | 47.999 | 9.401 | 57.400 | 42.874 | -14.526 | 74,7% |
Marktgelden | 3.3 | 23.562 | 6.138 | 29.700 | 24.724 | -4.976 | 83,2% |
Grafrechten | 7.5 | 3.866 | 1.798 | 5.664 | 4.067 | -1.597 | 71,8% |
Diverse leges, APV en standplaats- | div taak- | ||||||
vergunningen* | velden | 260.449 | 202.942 | 470.781 | 70.844 | -399.937 | 15,0% |
Totaal 1: | 760.313 | 347.725 | 1.115.428 | 693.394 | -422.034 | 62,2% | |
2. Leges fysieke leefomgeving / | |||||||
omgevingsvergunning | |||||||
Vergunningverlening milieu | 8.3 | 159.147 | 89.433 | 248.580 | 11.912 | -236.668 | 4,8% |
Vergunningverlening ruimtelijke | |||||||
regelgeving | 8.3 | 557.130 | 308.170 | 865.300 | 642.050 | -223.250 | 74,2% |
Totaal 2: | 716.277 | 397.603 | 1.113.880 | 653.962 | -459.918 | 58,7% | |
3. Leges Europese dienstenrichtlijn | |||||||
Leges voor evenementen** | 1.2 | p.m. | p.m. | p.m. | p.m. | p.m. | p.m. |
Totaal 3: | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | |
4. Heffingen obv 100% kosten- | |||||||
dekking | |||||||
Afvalstoffenheffing | 7.3 | 3.170.934 | 73.478 | 3.244.412 | 3.244.412 | 0 | 100,0% |
Rioolheffing | 7.2 | 2.027.054 | 209.458 | 2.236.512 | 2.236.512 | 0 | 100,0% |
Totaal 4 : | 5.197.988 | 282.936 | 5.480.924 | 5.480.924 | 100,0% |
* inclusief leges titel 3, dienstverlening vallend onder Europese dienstenrichtlijn.
** deze leges zijn begrepen in titel 1.
KOSTEN VAN HEFFING EN INVORDERING
Er zijn diverse kosten die samenhangen met het heffen en invorderen van leges en belastingen. Hieronder vallen niet alleen de directe loonkosten, maar ook alle overige kosten die hiermee samenhangen. In bovenstaande tabel zijn deze kosten verwerkt in de totale kosten als er sprake is van kostenverhaal.
De kosten van het heffen en invorderen van de gemeentelijke belastingen (inclusief rioolheffing en afvalstoffenheffing) worden voor 2017 geraamd op € 258.558. Het gaat dan om de volgende belastingen: de Wet onroerende zaken (1/3 van de kosten; gezamenlijke uitvoering voor de belastingdienst en het waterschap), onroerende-zaakbelastingen, precariobelasting, toeristenbelasting, bouwgrondbelasting, reclamebelasting, afvalstoffenheffing en rioolheffing. De opbrengst van deze belastingen en heffingen wordt in 2017 geraamd op € 10.700.911 Dit is ongeveer 2,42% van de geraamde opbrengst.
OVERZICHT GEMEENTELIJKE BELASTINGEN EN HEFFINGEN
Het is wettelijk bepaald (met name Gemeentewet) welke belastingen de gemeente mag heffen. De gemeente heeft binnen dit kader de vrijheid om een bepaalde belasting wel of niet in te voeren. Ook mag de gemeente vaak de hoogte van de tarieven bepalen. Bij een aantal heffingen geldt echter een beperking. Zo mogen de leges niet hoger zijn dan de kosten (maximaal kostendekkend). Daarnaast is voor een aantal tarieven in bijzondere wetten maximum tarieven opgenomen.
Onderstaand een overzicht van de belangrijkste gemeentelijke belastingen en heffingen met de bijbehorende opbrengsten.
Opbrengsten belastingen, leges en heffingen
Werkelijk 2015 | Begroting 2016 | Begroting 2017 | |
Belastingen: | |||
Onroerende-zaakbelastingen | 4.793.055 | 5.054.000 | 5.247.000 |
Bouwgrondbelasting | 3.742 | 4.470 | 4.470 |
Reclamebelasting | 54.893 | 60.900 | 61.509 |
Precariobelasting | 71.562 | 90.002 | 91.300 |
Toeristenbelasting | 13.896 | 12.330 | 14.000 |
Totaal opbrengst belastingen: | 4.937.148 | 5.221.702 | 5.418.279 |
Leges en heffingen: | |||
Afvalstoffenheffing | 3.036.461 | 2.846.995 | 3.077.879 |
Rioolheffing | 2.115.515 | 2.166.146 | 2.205.933 |
Leges algemene dienstver- | |||
lening (oa leges burgerzaken) | 577.875 | 727.666 | 676.947 |
Leges fysieke leefomgeving / | |||
omgevingsvergunningen (oa leges | |||
WABO en milieu) | 629.706 | 666.412 | 654.412 |
Leges Europese dienstenrichtlijn | |||
(oa leges voor evenementen)* | p.m. | p.m. | p.m. |
Totaal opbrengst leges en heffingen | 6.359.557 | 6.407.219 | 6.615.171 |
Totaal | 11.296.705 | 11.628.921 | 12.033.450 |
* Deze leges zijn begrepen onder leges algemene dienstverlening.
Gemiddelde lastendruk per gezin
Belasting / heffing: | Begroting 2016 | Begroting 2017 |
Onroerende-zaakbelastingen obv een gemiddelde | ||
woz-waarde per 1-1-2015 van € 253.000 | 252 | 255 |
Afvalstoffenheffing | 251 | 251 |
Rioolheffing | 161 | 163 |
Totale lastendruk Best | 664 | 669 |
Het betreft hier een voorlopig tarief voor 2017. Het definitief tarief is afhankelijk van de WOZ-waarden per 1 januari 2016. Bij het samenstellen van deze begroting waren deze waarden nog niet bekend.
Vergelijking lastendruk Best in 2016 ten opzichte van de gemiddeld landelijke lastendruk in 2016*
Best | Gemiddeld | Laagst | Hoogst |
664 | 723 | 539 | 1.215 |
Bron Atlas van de lokale lasten 2016
Vergelijking lastendruk Best in 2016 ten opzichte van de gemiddelde lastendruk regionaal in 2016*
Best | Eindhoven | Nuenen | Oirschot | Son en Breugel | Veldhoven |
664 | 594 | 1.033 | 949 | 594 | 579 |
Bron Atlas van de lokale lasten 2016
Uit de vergelijkingen voor 2016 blijkt dat de woonlasten in Best redelijk laag zijn. Zowel in vergelijking met de landelijke als regionale lasten. De gemeente Best staat in de landelijk ranglijst voor goedkoopste gemeente qua woonlasten voor meerpersoons-huishoudens op plaats 74 van de 390 gemeenten a. Binnen de provincie Noord-Brabant staat de gemeente Best op plaats 12 van de 66 gemeenten. Er zijn dus maar 11 gemeenten in Noord-Brabant die lagere woonlasten in rekening brengen.
* Bij het samenstellen van deze begroting was de gemiddelde lastendruk van andere gemeenten voor 2017 nog niet bekend. Om toch een vergelijk voor de lastendruk wordt ervoor gekozen om de lastendruk voor 2016 te vergelijken.
Belastingcapaciteit
De belastingcapaciteit laat zien hoe de lastendruk zich verhoudt ten opzichte van de landelijk gemiddelde lastendruk. Dit is de lastendruk van het begrotingsjaar (2017) ten opzichte van de landelijk gemiddelde lastendruk in het voorafgaande begrotingsjaar (2016) uitgedrukt in een percentage. Belastingcapaciteit: 669/723 x100%=92,5%.
TOELICHTING BELASTINGEN EN HEFFINGEN
Onroerende-zaakbelastingen (OZB)
OZB zijn gemeentelijke belastingen die de meeste inkomsten opleveren. Het gaat om een eigenarenbelasting bij woningen en niet-woningen, en een gebruikersbelasting bij niet-woningen.
De opbrengst komt ten goede aan de algemene middelen van de gemeente. De bevoegdheid tot het heffen van de OZB is vastgelegd in de Gemeentewet.
Voor de berekening van de OZB in 2017 wordt de WOZ-waarde per 1 januari 2016 gehanteerd. Belastingplichtig is degene die op 1 januari van het belastingjaar eigenaar is van een woning of niet-woning en/of gebruiker van een niet-woning. Het belastbaar feit is de onroerende zaak (woning of niet-woning). Het tarief wordt uitgedrukt in een percentage van de WOZ-waarde.
Het is niet de bedoeling dat een stijging of daling van de WOZ-waarden tot hogere of lagere opbrengsten van de OZB leidt. Dit betekent dat de tarieven pas definitief worden bepaald op het moment dat de WOZ-waarden (per 1 januari 2016) bekend zijn. Als de WOZ-waarden stijgen, dan daalt het tarief van de OZB. Dalen de WOZ-waarden dan stijgt het tarief van de OZB. Totaal bezien blijft zo de totale belastingopbrengst zoals in de begroting zit gelijk. Vanwege aanpassing van de WOZ-waarden kunnen wel individuele verschuivingen optreden tussen de de huishoudens / niet woningen.
De OZB worden voor 2017 verhoogd met een inflatiepercentage van 1,5%.
De tarieven voor 2017 :
Eigenaren woningen | 0,1011% van de WOZ-waarde (2016: 0,0996%) |
Eigenaren niet-woningen | 0,1640% van de WOZ-waarde (2016: 0,1616%) |
Gebruikers niet-woningen | 0,1330% van de WOZ-waarde (2016: 0,1310%) |
Afvalstoffenheffing
De functie van de afvalstoffenheffing is het dekken van de kosten die de gemeente maakt voor het inzamelen van huishoudelijke afvalstoffen. De afvalstoffenheffing is geregeld in de Wet milieubeheer. Het feit dat de gemeente verplicht is (wettelijke inzamelplicht als gevolg van artikel 10.11 van de Wet milieubeheer) om binnen het gehele gebied huisvuil in te zamelen is reden voor de heffing. Het belastbaar feit is het feitelijk gebruik van een perceel waarvoor krachtens de Wet milieubeheer - artikelen 10.21 en 10.22 een verplichting tot het inzamelen van huishoudelijke afvalstoffen geldt. Afvalstoffenheffing moet worden betaald als een perceel feitelijk wordt gebruikt én de gemeente hier op basis van de wet verplicht is huishoudelijk afval in te zamelen.
Het tarief is een vast bedrag per jaar.
De afvalstoffenheffing in 2017: € 250,56 (2016: € 250,92).
Het tarief is ten opzichte van 2016 nagenoeg ongewijzigd. Dit komt door verbeterde afvalscheiding.
Rioolheffing
De functie van de rioolheffing is het dekken van de kosten verbonden aan de inzameling en het transport van afvalwater. Ook lasten voor de taken op het gebied van de afvoer van hemelwater en grondwaterbeheer.
De bevoegdheid tot het heffen van de rioolheffing is vastgelegd in de Gemeentewet.
De heffing wordt opgelegd aan gebruikers van percelen van waaruit (afval-)water direct of indirect op de gemeentelijke riolering wordt afgevoerd. Het tarief is een vast bedrag per jaar voor elke afgevoerde hoeveelheid afvalwater van 0 ten met 500 m³ (hieronder vallen alle huishoudens). Voor de afgevoerde hoeveelheid afvalwater boven de 500 m³ geldt per categorie een trapsgewijs relatief afnemend tarief.
Het tarief voor de rioolheffing bedraagt in 2017 € 162,84 (2016: € 161,28). Het tarief is opgenomen in de verordening rioolheffing 2017.
Leges en rechten
Leges en rechten zijn vergoedingen van inwoners en ondernemers aan de gemeente voor de kosten van het op aanvraag verlenen van gemeentelijke diensten. De bevoegdheid tot het heffen van leges is vastgelegd in de Gemeentewet. In deze wet staat dat de geraamde opbrengsten niet hoger mogen zijn dan de geraamde kosten. Er mag dus geen winst gemaakt worden. Hierbij gaat het dan niet om het kostendekkingspercentage per individuele dienst of groep van diensten, maar om de kostendekking van alle in de legesverordening opgenomen diensten.
De diensten waarvoor leges worden geheven zijn zeer uiteenlopend.
Belastingplichtig is degene die de dienst aanvraagt dan wel degene ten behoeve van wie de dienst is verleend. De leges worden hier niet specifiek omschreven, omdat deze slechts in individuele gevallen op aanvraag worden toegepast.
Voor een aantal tarieven geldt een landelijk maximum. De tarieven van de leges en rechten die van toepassing zijn, worden vastgelegd in de belastingverordeningen 2017.
Precariobelasting
De precariobelasting is een algemene belasting die wordt geheven voor het hebben van voorwerpen onder, op of boven voor de openbare dienst bestemde gemeentegrond. Bijvoorbeeld reclame-uitingen en luifels aan winkels, het plaatsen van containers, enzovoort. De opbrengst komt ten goede aan de algemene middelen van de gemeente. De bevoegdheid tot het heffen van de precariobelasting is vastgelegd in de Gemeentewet. De heffingsgrondslagen en de tarieven zijn opgenomen in de bij de verordening precariobelasting 2017 behorende tarieventabel.
Toeristenbelasting
De toeristenbelasting is een algemene belasting voor overnachtingen binnen Best door niet-Bestenaren (of niet-inwoners). Het gaat om overnachtingen in hotels , pensions en dergelijke tegen een vergoeding in welke vorm dan ook. De opbrengst komt ten goede aan de algemene middelen van de gemeente. De bevoegdheid tot het heffen van de toeristenbelasting is vastgelegd in de Gemeentewet. Belastingplichtig is degene die gelegenheid biedt tot verblijf. Het tarief is een vast bedrag per overnachting.
De heffingsgrondslag en het tarief is opgenomen in de verordening toeristenbelasting 2017.
Lijkbezorgingsrechten
De wet op de lijkbezorging verplicht gemeenten zorg te dragen voor de aanwezigheid van algemene begraafplaatsen. De lijkbezorgingsrechten zijn bedoeld als dekking van de kosten van de algemene begraafplaats en het faciliteren van begraven. De bevoegdheid tot het heffen van de lijkbezorgingsrechten is vastgelegd in de Gemeentewet. Het belastbaar feit zijn de uiteenlopende diensten zoals opgenomen in de tarieventabel behorende bij de verordening lijkbezorgingsrechten 2017. Belastingplichtig is degene namens wie de aanvraag dan wel ten behoeve van wie de dienst wordt verleend.
Marktgeld
De functie van het marktgeld is het dekken van de kosten van de weekmarkt.
De bevoegdheid tot het heffen van het marktgeld is vastgelegd in de Gemeentewet.
Het belastbaar feit is het innemen van een standplaats op de weekmarkt. Belastingplichtig is degene die een standplaats op de weekmarkt inneemt. Het tarief is een vast bedrag per strekkende meter.
De heffingsgrondslag en de tarieven zijn opgenomen in de verordening marktgelden 2017.
Bouwgrondbelasting
De bouwgrondbelasting (tegenwoordig 'baatbelasting') is bedoeld om de gemeentelijke kosten te dekken voor voorzieningen die door of met medewerking van de gemeente tot stand zijn gebracht. De bevoegdheid tot het heffen van de baatbelasting is vastgelegd in de Gemeentewet.
Het belastbaar feit is de onroerende zaak die baat heeft van de getroffen voorzieningen. Belastingplichtig is de eigenaar van een onroerende zaak die gebaat is bij de voorzieningen. De heffingsmaatstaf is in het geval van de bouwgrondbelasting ‘Koekoekbos’ een bedrag per vierkante meter. Hoewel de belasting in beginsel ineens wordt geheven, wordt de belasting meestal (op verzoek) in dertig jaren geheven.
Reclamebelasting
Vanaf 2012 wordt in het zogenaamde ‘stimuleringsgebied’ reclamebelasting geheven. Dit gebied is gelegen in het centrum van Best. De reclamebelasting is ingevoerd op verzoek van een grote meerderheid van de ondernemers in het gebied. De opbrengst van de reclamebelasting wordt, na aftrek van de door de gemeente gemaakte perceptiekosten, in de vorm van een subsidie afgedragen aan de Stichting Centrummanagement Best.
De reclamebelasting is een algemene belasting, waarvan de opbrengst ten goede komt aan de algemene middelen van de gemeente. De bevoegdheid tot het heffen van de reclamebelasting is vastgelegd in de Gemeentewet. De belasting wordt opgelegd voor het hebben van een openbare aankondiging (reclame-uiting) die zichtbaar is vanaf de openbare weg. Belastingplichtig is de gebruiker van een onroerende zaak waarop en waarbij één of meer reclame-uitingen zijn aangetroffen.
Er is een convenant afgesloten met de Stichting Centrummanagement. Aanpassingen van het tarief worden in overleg met de Stichting Centrummanagement vastgesteld.
Kwijtschelding
De gemeente Best kent een ruim kwijtscheldingsbeleid. Tot de doelgroep behoren belastingplichtigen met een inkomen tot 100% van de bijstandsnorm. Voor kwijtschelding komen de onroerende-zaakbelastingen, de afvalstoffenheffing en de rioolheffing in aanmerking.
Alle inwoners met een uitkering WWB levensonderhoud worden vrijgesteld van de betaling van de hierboven vermelde belastingen. Bovendien wordt degene die een aanvraag bijzondere bijstand indient, gewezen op de mogelijkheid van kwijtschelding en wordt een aanvraagformulier verstrekt. Het staat iedereen vrij een aanvraag te doen voor kwijtschelding via een aanvraagformulier.
Overzicht verleende kwijtscheldingen
Jaar | Aantal | Bedrag |
2009 | 541 | € 131.504 |
2010 | 609 | € 148.418 |
2011 | 522 | € 125.482 |
2012 | 426 | € 108.527 |
2013 | 447 | € 169.495 |
2014 | 462 | € 184.775 |
2015 | 442 | € 171.414 |
2016* | 462 | € 186.436 |
2017** | 450 | € 186.300 |
* Dit zijn de toegekende kwijtscheldingen t/m augustus 2016.
** = 450 x (tarief afvalstoffenheffing + tarief rioolheffing, € 414).